Η σημασία της τέχνης για τη ζωή μας

Η τέχνη είναι η αναπαράσταση της ζωής και της φύσης, αποτελεί έναν ξεχωριστό κόσμο, μοναδικό και ανεπανάληπτο. Ακόμη, ένα μέσο που φέρνει τους ανθρώπους σε μια κατάσταση ισορροπίας με τον γύρω κόσμο και τους βοηθά να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον, μέσα από μια καλλιτεχνική συγκίνηση. Κάνει τον άνθρωπο ικανό να κατανοήσει την πραγματικότητα. Επίσης με την τέχνη το άτομο βυθίζεται στο σύνολο, αντανακλάται η ικανότητά του να συμμερίζεται εμπειρίες και ιδέες με άλλους.

Γνωστοί λογοτέχνες όπως ο Εμίλ Ζολά ή ο Γκουστάβ Φλομπέρ αντιλήφθηκαν την τέχνη ως τον πιο έγκυρο εκφραστή της φύσης του ανθρώπου και των κοινωνικών συνθηκών μέσα στις οποίες είναι υποχρεωμένος να ζει. Η τέχνη, σύμφωνα μ’ αυτούς, είναι η αναπαραγωγή της ρέουσας, ζωντανής πραγματικότητας που έχει στόχο να μας βοηθήσει να εξηγήσουμε και να καταλάβουμε τι στ’ αλήθεια συμβαίνει γύρω μας. Εξάλλου η αποστολή του καλλιτέχνη να αποτυπώσει στο έργο του την πραγματικότητα τον δεσμεύει απέναντι σε όλους εμάς. Οφείλει να δει την ανθρώπινη φύση και τις κοινωνικές συνθήκες με αντικειμενική ματιά, έτσι ώστε, έχοντας εμείς μπροστά μας την αυθεντική εικόνα της πραγματικότητας, να ξέρουμε πώς, βάσει αυτής, να ρυθμίσουμε τη δική μας ζωή καλύτερα.

Η τέχνη διαφέρει από εποχή σε εποχή, από κοινωνία σε κοινωνία και από άνθρωπο σε άνθρωπο, ωστόσο θα παραμένει πάντοτε μια ανάγκη. Η τέχνη μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο να νιώσει καλύτερα κι αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό. Κοιτάζοντας ένα έργο τέχνης, π.χ. έναν πίνακα, ο άνθρωπος προκαλεί στον εαυτό του αισθητική συγκίνηση, δέος και αφήνοντας την φαντασία του ελεύθερη νιώθει κάτι ανάλογο με αυτό που αισθανόταν ο καλλιτέχνης όταν δημιουργούσε.

Ο άνθρωπος εξερευνά τον εσωτερικό του κόσμο κι αναζητά και στο περιβάλλον αντίστοιχες ψυχικές καταστάσεις. Εδώ θα μπορούσα να αναφέρω τον Σοπενχάουερ, ο οποίος θεωρώντας ότι η δυστυχία είναι αναπόφευκτη προοπτική στη ζωή μας, πιστεύει ότι η τέχνη μπορεί να μας, προσφέρει μια προσωπική λύτρωση. Κάθε έργο τέχνης, κατά τον Σοπενχάουερ αναπαριστά καθολικής σημασίας γεγονότα και πρόσωπα, μας αποσπά, όταν ερχόμαστε σε επαφή μαζί του, από την πραγματικότητα. Τότε, καθώς προσλαμβάνουμε τις διαχρονικές ιδέες του έργου τέχνης, λησμονούμε την ατομική μας παρουσία και παύουμε να θέλουμε κάτι συγκεκριμένο για τον εαυτό μας. Όμως η λύτρωσή μας μέσω της τέχνης είναι προσωρινή. Η αισθητική απόλαυση που μπορεί να μας προσφέρει ένα έργο τέχνης έχει όριο λήξης, διαρκεί όσο βρίσκεται ενώπιον μας το έργο τέχνης.