Εκατοντάδες άρθρα έχουν γραφτεί σχετικά με τα προβλήματα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Όλοι όσοι λαμβάνουν μέρος στην εκπαιδευτική διαδικασία, δάσκαλοι, καθηγητές, μαθητές, γονείς…, μπορούν εύκολα να εντοπίσουν τα κακώς κείμενα που αφορούν είτε στις υλικοτεχνικές δομές των κτιρίων, είτε στους κανόνες λειτουργίας, είτε στην διδακτέα ύλη, είτε κυρίως στην ουσία και στο στόχο της παιδείας μας.
Εκατοντάδες άρθρα έχουν γραφτεί επίσης και για τη λύση αυτών των προβλημάτων. Όμως, όποιες μεταρρυθμίσεις κι αν γίνουν, τίποτα δεν αλλάζει ουσιαστικά, το πρόβλημα παραμένει. Αυτό μάλλον σημαίνει πως το εκπαιδευτικό σύστημα, νοσεί σε βαθύτερο επίπεδο απ’ ό,τι επιφανειακά μπορούμε να καταλάβουμε.
Αυτό, έχω την εντύπωση, ότι είναι άμεση συνέπεια μιας βαθιάς πνευματικής κρίσης που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία. Μία κρίση που ξεκινάει από τη μονάδα και επεκτείνεται στο σύνολο και όχι το αντίστροφο. Οι περισσότεροι άνθρωποι ρίχνουν το φταίξιμο στους άλλους, όμως πώς μπορεί ένας οργανισμός στο σύνολό του να είναι υγιής, όταν αποτελείται από ασθενικά κύτταρα;
Για να βελτιώσουμε λοιπόν την παιδεία μας, ας αναρωτηθούμε με ποιες αρχές και αξίες, ως οδηγό, πορευόμαστε στη ζωή, ποια είναι η σχέση μας με τον εαυτό μας και την κοινωνία. Μήπως φερόμαστε εγωιστικά και υπεροπτικά; Τιμάμε, με τη συμπεριφορά μας, το μεγαλείο της αρχαιότητας; Τι παιδεία είχαν τότε οι Έλληνες που τους έκανε να ξεχωρίζουν; Και αναφέρομαι στην αρχαιότητα γιατί συχνά την επικαλούμαστε και τη χρησιμοποιούμε ως άλλοθι.
Πολλές φορές αναρωτιούνται οι μαθητές γιατί τους δίνεται να μάθουν απ’ έξω κείμενα ή να λύσουν με πολλούς τρόπους μία άσκηση ή γιατί κάνουν αρχαία στο σχολείο. Και είναι εύλογα τα ερωτηματικά αυτά, γιατί πώς θα τους πείσουμε να αγαπήσουν τη μάθηση όταν δεν έχουν βρει την ουσία, τον στόχο, δεν έχουν βρει κάτι μέσα στη διαδικασία της μάθησης που να τους μιλάει στην καρδιά. Και αυτό ξεκινά από την οικογένεια. Η οικογένεια θέτει τα θεμέλια της παιδείας. Το σχολείο είναι ο χώρος στον οποίον καλλιεργείται ο σπόρος που πρέπει να φυτεύεται από την οικογένεια.
Αυτή είναι, πιστεύω, και η αληθινή πρόκληση που αντιμετωπίζει η σημερινή κοινωνία.
